Ulica Portowa w Braniewie

---

Toponimia

Historia nazewnictwa ulic w Braniewie sięga 1845 roku, kiedy to oficjalnie nadano imiona poszczególnym ulicom w mieście. Ulica Portowa, znana wcześniej jako Magazinstraße, co oznacza ulicę Magazynową, zyskała swoją nazwę od spichlerzy i magazynów, które się przy niej znajdowały.

W przeszłości dla tej ulicy oraz dla różnych obszarów dzielnicy portowej funkcjonowały również inne określenia, takie jak Am Ascheberg, Am Glockenberg oraz Am Lehmberg.

Po zakończeniu II wojny światowej, w 1947 roku, wprowadzono nowe urzędowe nazwy ulic w Braniewie. Ulica Portowa zyskała nazwę, która nawiązuje do średniowiecznych związków hanzeatyckich miasta, co odzwierciedla jej historyczne dziedzictwo.

Historia

W XIV wieku Braniewo zyskało status członka Hanzy, co zaowocowało rozbudową portu. Już w 1401 roku rada miejska podjęła decyzję o budowie spichlerzy zbożowych, a później zainicjowano rozwój ramp przeładunkowych przy porcie. Ta inicjatywa miała znaczący wpływ na przylegające do Pasłęki przedmieście Koźlin, gdzie w oprócz spichrzów i stodół zaczęły funkcjonować kramy rybne oraz karczmy portowe.

Spichlerze, które wzniesiono od 1401 roku, były kluczowe dla lokalnej gospodarki, a w 1425 roku nastąpiła ich rozbudowa. Braniewo stało się miejscem, do którego zaczęły napływać zagraniczne towary, takie jak wina, przyprawy, miedź, czy olej. Mimo że przewożone ilości były znacznie mniejsze niż w Gdańsku czy Elblągu, to jednak handel wciąż prosperował. Transport towarów utrudniały liczne czynniki – głębokość Zalewu Wiślanego oraz długi czas transportu.

Pomimo tych przeszkód, statki pełne ładunków z Braniewa dotarły do takich krajów jak Holandia, Dania czy Szwecja. Do końca XVIII wieku, mimo trudności gospodarczych spowodowanych wojnami, Braniewo pozostawało znaczącym ośrodkiem handlu międzynarodowego. Największymi przedsiębiorcami byli wybitni armatorzy, w tym Johann Oestreich (1750–1833), który stworzył majątek zajmując się głównie handlem przędzą lnianą. Posiadał dwa statki – „Braunsberg” oraz „Vigillante”, którymi przewoził towary do europejskich portów, a nawet do Ameryki Północnej.

W dniach 10 lipca 1626 roku, podczas oblężenia Braniewa przez wojska króla Gustawa, przedmieście Koźlin zostało spalone. Nieco później, 27 maja 1700 roku, pożar w domu rozrywki (Lusthaus) należy do Georga Lunitza, zniszczył 7 innych domów. Z tego wydarzenia wyciągnięto wnioski, decydując o wprowadzeniu dachówek zamiast strzech oraz zatrudnieniu kominiarza. W kolejnych latach Braniewo doświadczyło jeszcze większych pożarów, w 1845 i 1861 roku.

Po tych katastrofach, drewniane spichlerze zostały zastąpione budynkami o konstrukcji ryglowej, często nazywanymi „mur pruski”. Każdy spichlerz nosił swoją unikalną nazwę. Przykłady to:

• Adlerspeicher – odziedziczony w 1729 roku przez Klemensa Hanmanna, przebudowany w 1785 roku, rozebrany w 1931 roku. Został zastąpiony nowoczesną budowlą, która stała się siedzibą oddziału Reichsbanku.
• Traubenspeicher, Güldene Traube – wybudowany w 1728 roku i zakupiony przez Johanna Oestreich w 1785 roku za 2100 guldenów.
• Löwenspeicher (Pod Złotym Lwem) – wzniesiony przez Johanna Oestreicha w 1806 roku, był największym spichlerzem w Braniewie. Sprzedany Ignatzowi Grunauowi Ignatzowi Grunauowi w 1848 roku, istniał aż do końca II wojny światowej.
• Marienspeicher (Spichlerz Mariacki) – najmłodszy spichlerz, zachowany do dziś, wybudowany w 1831 roku.

Od połowy XIX wieku rozwój kolei żelaznej przekształcił struktury komunikacyjne. 19 października 1852 roku do Braniewa dotarła pierwsza linia kolejowa,łącząc miasto z Malborkiem. Kolejne ważne połączenia były realizowane w następnych latach. Jednak transport wodny niebawem ustąpił przed szybszymi szlakami kolejowymi, co przyczyniło się do stagnacji portu. Jeszcze na początku XX wieku port nie był zjawiskiem marginalnym – w 1900 roku do miasta dotarło ponad 4,5 tys. ton towarów.

W 1905 roku oraz po 1931 roku portowe spichlerze z XVII i XVIII wieku zostały rozebrane. Po II wojnie światowej w 1954 roku zlikwidowano kolejne trzy, a jedynie spichlerz Mariacki przetrwał do dziś, obecnie pełni zupełnie inną rolę jako restauracja i miejsce wypoczynku, spichlerz Mariacki.

---

Oceń: Ulica Portowa w Braniewie

---