Ignatz Grunau

---

Życiorys

Ignatz Grunau przyszedł na świat 4 maja 1795 roku w Braniewie jako najmłodsze z dziewięciorga dzieci w rodzinie szewca Josepha Grunaua oraz jego żony Dorothey, z domu Arendt. W wyniku śmierci ojca w 1811 roku, Ignatz postanowił opuścić swoje rodzinne strony i przenieść się do Elbląga, gdzie znalazł schronienie u swojego starszego o 16 lat brata, Johannesa. Johannes pełnił funkcję kantora w kościele św. Mikołaja oraz kierował lokalną szkołą parafialną, do której Ignatz zaczął uczęszczać.

W 1812 roku rozpoczął pracę jako czeladnik u kupca Jacoba Schwedera, a niecałe sześć lat później, w 1818 roku, otworzył na Schmiedestraße własny interes zajmujący się handlem zbożem. Choć jego początkowy kapitał wynosił zaledwie 300 guldenów (około 100 talarów), firma szybko zdobyła pozycję jednego z najważniejszych graczy na rynku handlowym w regionie. W 1830 roku Grunau zainwestował w pierwszy parowy młyn w Prusach Zachodnich. W jego portfolio znalazły się również spichlerze, browary oraz inne zakłady przetwórcze, w tym 2 olejarnie parowe oraz 2 młyny parowe i wodne w Elblągu. Z czasem jego majątek obejmował połowę Wyspy Spichrzów.

1 marca 1836 roku Ignatz Grunau zainicjował pierwszą w całym Królestwie Prus kasę chorych, a w szczytowym momencie jej działania korzystało z niej 661 osób. Jego działalność handlowa obejmowała nie tylko Prusy, ale również miejsca takie jak Wielka Brytania, Rosja, kraje skandynawskie, Holandia, Belgia, Francja oraz Stany Zjednoczone. W 1840 roku był uczestnikiem spółki, która wprowadziła żeglugę parową na Zalewie Wiślanym, a 2 lata później zbudowała w Elblągu pierwszy pruski statek parowy, nazwany „James Watt”. Grunau okazał się również pionierem turystyki na Mierzei Wiślanej, rozwijając kurort w Krynicy Morskiej. Jego działalność nie ograniczała się jedynie do biznesu; był również aktywnym uczestnikiem życia społecznego, kulturalnego i charytatywnego.

U schyłku życia Grunau zajął się inwestowaniem w Braniewie. W 1845 roku odkupił od wdowy Laury Schauinsland stary młyn z 1341 roku, płacąc za niego 29 tysięcy talarów. Zamiast odnawiać stary obiekt, Ignatz zdecydował się na budowę nowego młyna miejskiego, mimo sprzeciwu władz, które obawiały się utraty historycznego obiektu. Nowy młyn, znany jako Große Amtsmühle, powstał w przeciągu roku.

Pomimo wcześniejszych sukcesów przemysłowych w Elblągu, Wielki Młyn Miejski w Braniewie okazał się największą i najbardziej trwałą inwestycją Ignatza Grunaua. Aby nadzorować budowę, zakupił parowiec „Gänschen”, dzięki któremu mógł regularnie odwiedzać Braniewo. Wyposażenie młyna zamówił w stoczni Ferdinanda Schichaua w Elblągu, a w nowym obiekcie zainstalowano innowacyjne technologie. Młyn, który został uruchomiony 11 stycznia 1847 roku, zyskał uznanie mieszkańców dzięki swojej monumentalnej architekturze i nowoczesnym rozwiązaniom. Już w dniu otwarcia Grunau przeznaczył pierwsze 10 korców zmielonego żyta dla ubogich mieszkańców Braniewa.

By zapewnić młynowi odpowiednie zaplecze do gospodarowania zbożem, w 1848 roku Ignatz Grunau stał się właścicielem potężnego spichlerza Pod Złotym Lwem, położonego w braniewskim porcie, zbudowanego w 1806 roku przez Johanna Oestreicha. Niestety, po 1848 roku nastał czas kryzysów dla Grunaua, który w wyniku wojen prusko-duńskich i blokad portów ogłosił bankructwo w 1850 roku. Jego zakłady w Elblągu zostały zamknięte, ale dzięki pomocy państwowej mógł dalej prowadzić młyn w Braniewie.

W 1857 roku, inwestując około 9 tys. talarów, Ignatz rozbudował jaz na Pasłęce, a także zakupił nowoczesne technologie do młyna. Niestety kolejna wojna prusko-duńska w 1864 roku doprowadziła do dalszych problemów finansowych, co zmusiło Grunaua do ogłoszenia upadłości. W 1866 roku podpisał ugodę z wierzycielami oraz kontynuował zarządzanie młynem, jednak jego wiek i choroby zmusiły go do oddania majątku synowi Georgowi. Po powrocie do Elbląga, Ignatz zmagał się z rakiem żołądka, który ostatecznie zakończył jego życie 8 marca 1868 roku. Grunau został pochowany 13 marca na cmentarzu św. Mikołaja.

Życie prywatne

Ignatz Grunau zawarł związek małżeński 27 października 1818 roku z Anną Dorotheą, pochodzącą z rodziny Ehm. Para doczekała się sześciorga dzieci, w tym trzech synów oraz trzech córek. Najstarszy z ich synów, George, przejął rodzinne interesy po swoim ojcu.

---

Oceń: Ignatz Grunau

---