Ernst Laws, który przyszedł na świat 7 sierpnia 1903 roku w Braniewie, leżącym w ówczesnych Prusach Wschodnich, był wybitnym niemieckim duchownym katolickim.
W ciągu swojej kariery zawodowej stał się także uznawanym pisarzem, redaktorem oraz wydawcą, zdobywając sobie szereg znaczących osiągnięć w tych dziedzinach. Ernst Laws był także dumnym przedstawicielem regionu Warmii.
Jego życie zakończyło się 22 marca 1981 roku we Frankfurcie nad Menem, gdzie pozostawił po sobie ważny dorobek intelektualny.
Życiorys
Okres młodzieńczy i edukacja
Ernst Laws, syn introligatora Michaela Bruno Lawsa (1873–1945) oraz Anny Kathariny z domu Bruan (1877–1968), dorastał w nowomiejskiej części Braniewa, przy Hindenburgstraße 24 (ul. Kościuszki). W 1924 roku uzyskał maturę w gimnazjum Hosianum, a następnie podjął studia prawnicze na Uniwersytecie we Fryburgu od zimowego semestru 1924/1925. W tym czasie dołączył do Bund Neudeutschland oraz studenckiej korporacji Germania Hohentwiel-Freiburg (Breisgau). Po pewnym czasie przeniósł się do Monachium, gdzie kształcił się w teologii na Uniwersytecie Ludwiga Maximiliana oraz w seminarium duchownym w Braniewie. Uzyskał święcenia kapłańskie 14 lipca 1929 roku z rąk biskupa warmińskiego Bludaua w katedrze we Fromborku.
Okres kapłaństwa w Prusach Wschodnich
W 1929 roku Ernst Laws rozpoczął działalność duszpasterską, pracując w miejscowościach takich jak Ignalin, Nowe Kawkowo, Sowieck i Olsztyn. W 1931 roku, jako nauczyciel religii, podjął pracę w Dobrym Mieście. Niestety, w 1933 roku został aresztowany przez gestapo na kilka miesięcy. Po zwolnieniu wrócił do posługi w Malborku, jednak niebawem ponownie uwięziono go razem z proboszczem Franzem Pingelem oraz księdzem Bruno Weichselem; przetrzymywano ich w więzieniach gestapo w Królewcu, Wrocławiu i Berlinie. Po 1937 roku wrócił do normalnej pracy duszpasterskiej w Królewcu, a w latach 1939–1942 przebywał w Szwajcarii, w Arosa, gdzie przechodził rehabilitację związaną z problemami zdrowotnymi. Po rehabilitacji posługiwał w Morągu w parafii św. Józefa (1942–1944) i od 1944 roku w parafii Świętej Trójcy w Kwidzynie.
Okres powojenny
Po ucieczce z Prus Wschodnich przed nadciągającym frontem, Ernst Laws przez krótki czas pełnił funkcję kapłana w Groß Mechau k. Pucka, a w 1946 roku został wikarym w Kaufbeuren. W 1956 roku zasiadł w radzie konsystorza warmińskiego. Po 1958 roku pracował jako radca naukowy (Studienrat) w Dillingen an der Dunau, a następnie od 1960 roku jako nauczyciel w liceum w Donauwörth, a po 1964 roku w Ulm-Gögglingen jako nauczyciel religii. W 1960 otrzymał tytuł prałata, a dziewięć lat później został mianowany papieskim prałatem honorowym oraz prodziekanem. W latach 1950–1964 redagował czasopismo Ermländischer Hauskalender, a od 1966 do 1978 Unser Ermlandbuch, dedykowane diaspory warmińskiej, przy czym większość artykułów pisał samodzielnie. W 1969 roku przeniósł się z Ulm do Darfeld, po czym zamieszkał w domu starców w Borghorst.
Ernst Laws zmarł 22 marca 1981 roku we Frankfurcie nad Menem, upadając podczas powrotu z teatru. Ceremonia pogrzebowa miała miejsce kilka dni później w Borghorst. W swojej działalności pisarskiej koncentrował się na badaniu historii Warmii, a także kultury i literatury z nią związanej. Ponadto badał losy Warmiaków po wojnie oraz biografie osób zasłużonych. Publikował artykuły na temat życia religijnego na Warmii oraz reportaże dotyczące współczesnych wydarzeń w tym regionie. Oprócz tego tworzył niemieckie tłumaczenia polskiej literatury, w tym dzieła Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Henryka Sienkiewicza, a także wspomnienia duchownych warmińskich z czasów drugiej wojny światowej. Można też znaleźć jego wiersze, w których ujawnia przywiązanie do rodzinnego Braniewa. Zajmował się również architekturą sakralną i publikował opracowania o zabytkach, w tym o katedrze św. Katarzyny w Braniewie (Totenklage um eine Kirche. Ein Requiem für St. Katharina. Braunsberg, Leer 1976).
Przypisy
- Historia [online], www.swjozefmorag.elblag.opoka.org.pl [dostęp 08.02.2020 r.]
- Ernst Laws – LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR [online], leksykonkultury.ceik.eu [dostęp 07.02.2020 r.]
- Wojciech Zawadzki Duchowieństwo katolickie z terenu obecnej diecezji elbląskiej w latach 1821–1945, Olsztyn 2000.
- Nachruf auf Ernst Laws (aus "Unsere Schulen" Heft 33, Sommer 1981).
- Stadt Braunsberg im Ermland: ein Familienbuch, von Walter Merten, 1976, s. 150.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Hermann Preuschoff | Paweł Jedzink | Franz-Reinhold Hildebrandt | Johann Josef Regenbrecht | Aloys Marquardt | Hermann Kolberg | Piotr Molerus | Jakub Schröter | Andrzej Treptau | Fryderyk Bartsch | Jan Marcin Stößel | Max Meinertz | Iwo Roweder | Friedrich Meibohm | Paul Romahn | Georg Grunwald | Paul Jedzink | Grzegorz Schönhoff | Georg Grimme | Bartłomiej MöllerOceń: Ernst Laws