Paweł Jedzink

---

Życiorys

Urodziny Pawła Jedzinka miały miejsce w rodzinie krawieckiej, gdzie jego ojciec, Michael Jedzink, oraz matka, Rosalie z d. Hube, zamieszkali w Braniewie na Warmii. Młody Paweł, po ukończeniu szkoły podstawowej oraz średniej, w 1870 roku przystąpił do matury w miejscowym gimnazjum. Jego dalsza edukacja miała miejsce w renomowanym Liceum Hosianum w Braniewie. Święcenia kapłańskie przyjął 2 sierpnia 1874 roku w katedrze we Fromborku. Dalsza nauka prowadziła go do Monastyru, gdzie zdobył licencjat z teologii.

Początkowo, po ukończeniu studiów, został prefektem w konwikcie biskupim. Niestety, z powodu wprowadzonych restrykcji związanych z kulturkampfem, biskup warmiński, Krementz, zdecydował o jego przeniesieniu do Helsinek, stolicy Finlandii, gdzie przez pięć lat w latach 1877–1881 posługiwał niemieckim katolikom w kościele św. Henryka. Po powrocie na Warmię, pełnił rolę wikariusza kolejno w Ełdytach Wielkich, Malborku oraz Miłakowie.

15 października 1883 roku objął urząd kuratusa w Olsztynku, gdzie miał na celu budowę nowej świątyni. Skromne dotychczasowe oratorium nie było już w stanie pomieścić rosnącej liczby wiernych. W ciągu pięciu lat, głównie dzięki ofiarom ze strony katolickiej społeczności Warmii, zdołał wznieść kościół, plebanię oraz szkołę, która znajdowała się przy kościele. Konsekracja nowej świątyni dedykowanej Najświętszemu Sercu Pana Jezusa oraz św. Brunonowi miała miejsce 26 września 1888 roku, a dokonał jej biskup warmiński, Andreas Thiel. Jako nauczyciel religii, zwracał uwagę na to, że miejscowa społeczność posługuje się językiem polskim, podczas gdy lekcje religii prowadzono w języku niemieckim.

Z Olsztynka Pawła Jedzinka powołał arcybiskup Julius Dinder do Poznania, gdzie 12 listopada 1888 roku został mianowany kanonikiem gremialnym kapituły poznańskiej. Z kolei 30 maja 1889 roku objął stanowisko rektora oraz profesora teologii moralnej w Seminarium Duchownym w Poznaniu, które zostało ponownie otwarte po 16-letniej przerwie. W 1889 roku Uniwersytet w Monastyrze, z okazji 25-lecia kapłaństwa, nadał mu tytuł doktora teologii. Po śmierci arcybiskupa Stablewskiego w 1906 roku, Pawła Jedzinka zaproponowano jako kandydata na jego następcę, jednak nie został wybrany.

23 lutego 1915 roku najwyższe władze mianowały go wikariuszem kapitulnym archidiecezji poznańskiej, a wkrótce po śmierci Edwarda Likowskiego 28 lutego, kapituła poznańska wybrała go administratorem diecezji na czas wakansu. Nowo mianowany arcybiskup Edmund Dalbor powołał go na biskupa pomocniczego (sufragana) archidiecezji. 30 czerwca 1915 roku Pawła Jedzińka mianowano biskupem pomocniczym oraz biskupem tytularnym Themisonium, a sakrę biskupią przyjął 21 września 1915 roku.

Pośród wielu jego obowiązków pełnił również funkcję wiceprezesa ordynariatu arcybiskupiego, egzaminatora oraz sędziego prosynodalnego, jak również cenzora ksiąg religijnych. Pomimo swoich niemieckich korzeni i identyfikacji z niemieckim pochodzeniem, bowiem się wychował w Braniewie, w Poznaniu współtworzył z polską społecznością w Wielkopolsce, prowadząc rozmowy w języku polskim. Będąc przeciwnikiem germanizacji, upominał się o przywrócenie języka polskiego w szkolnictwie.

W 1903 roku, jako aktywny uczestnik, brał udział w akcji wyborczej do sejmu pruskiego, głosując na polskiego delegata. Zyskał uznanie także za przetłumaczenie na język niemiecki pracy Edwarda Likowskiego na temat historii unii brzeskiej, zatytułowanej Rzut oka na wewnętrzny stan Cerkwi ruskiej przed Unią Brzeską. Wcześniej, w 1892 roku, wydał antysemicką publikację Der Christ. Eine Entgegnung auf die von einem Geistlichen der Erzdiözesen Gnesen und Posen verfasste Broschüre. Pawłem Jedzink był również inicjatorem stworzenia Towarzystwa św. Józefa dla katolickich nauczycieli archidiecezji poznańskiej oraz członkiem Stowarzyszenia Kapłanów Wiecznej Adoracji Najświętszego Sakramentu.

W 1896 roku z polecenia arcybiskupa Stablewskiego objął urząd dyrektora tego stowarzyszenia. Cieszył się szczególnym uznaniem w związku z opieką nad kościołem pofranciszkańskim w Poznaniu, gdzie sprawował obowiązki głównych celebracji liturgicznych. W roku 1914 został również członkiem Wydziału Historyczno-Literackiego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Niestety, zmarł 31 października 1918 roku w Poznaniu na skutek komplikacji po grypie hiszpance, którą zaraził się podczas wizytacji duszpasterskiej. Został pochowany w katedrze poznańskiej, w krypcie kaplicy św. Krzyża. Warto dodać, że jego bratanek, o tym samym imieniu i nazwisku, Paul Jedzink, żyjący w latach 1880-1943, również został księdzem katolickim i profesorem w seminarium, jednak w Braniewie, swoim rodzinnym miejscu.

Publikacje

Oto niektóre z publikacji Pawła Jedzinka, które mają istotne znaczenie w kontekście jego pracy i wpływu:

• – „Der Christ. Eine Entgegnung auf die von einem Geistlichen der Erzdiözesen Gnesen und Posen verfasste Broschüre, die den Titel führt: „Der Jude”, 1892,”
• – „Die ruthenisch-römische Kirchenvereignung genannt Union zu Brest (tłumaczenie dzieła Edwarda Likowskiego Rzut oka na wewnętrzny stan Cerkwi ruskiej przed Unią Brzeską), 1904.”

---

Oceń: Paweł Jedzink

---