Bartłomiej Möller

---

Życiorys

Bartłomiej Möller urodził się 23 sierpnia 1641 roku, co miało miejsce w przeddzień liturgicznego święta Apostoła Bartłomieja, od którego imię to otrzymał. Jego drugie imię to Sebastian. Początkowe lata nauki spędził w Braniewie, a następnie, po pewnym czasie przerwy, kontynuował je w Reszlu. W kolejnych etapach swojego wykształcenia studiował w takich miastach jak Poznań, Wiedeń i Wilno. W roku szkolnym 1669/1670 pełnił funkcję prefekta kongregacji uczniowskiej (sodalicji mariańskiej) w kolegium jezuickim w Reszlu. W 1674 roku uzyskał tytuł magistra sztuk wyzwolonych oraz filozofii na Akademii Wileńskiej, po czym rozpoczął studia teologiczne w Wilnie.

Bartłomiej wstąpił do zakonu jezuitów mając już 36 lat i rozpoczął nowicjat 19 grudnia 1677 roku w Wilnie, w domu zakonnym przy kościele św. Ignacego Loyoli. Jako że ukończył wymagane studia, otrzymał święcenia kapłańskie na początku nowicjatu. Po zakończeniu dwuletniego nowicjatu powrócił do Braniewa, gdzie zarządzał dobrami ziemskimi w kolegium jezuickim jako procurator pagorum, ale nie uczył.

W 1681 roku Bartłomiej Möller, jako „misjonarz dworski” (missionarius aulicus), został wzięty pod opiekę przez Kazimierza Jana Sapiehę, wojewodę wileńskiego, który posłał swoich synów Jerzego Stanisława, Michała Franciszka i Aleksandra Pawła do Braniewa celem uzyskania wykształcenia. W 1684 roku, po zwolnieniu z obowiązków dworskich, objął stanowisko kaznodziei w Reszlu, gdzie aktywnie angażował się w życie religijne, propagując kult św. Franciszka Ksawerego. Mimo krótkiego czasu posługi w Reszlu, jego zapał i zorganizowana nowenna przyciągnęły lokalny magistrat.

W sierpniu 1685 roku, na polecenie prowincjała litewskiego Grzegorza Schilla, Bartłomiej udał się do Moskwy jako kapelan o. Janowi Schmidtowi, w orszaku kanclerza litewskiego Marcjana Ogińskiego. Wraz z o. Mikołajem Narmunth przyjechał do Moskwy w styczniu 1686 roku, by zastąpić o. Schmidta oraz zmarłego o. Boye. Natychmiast po przybyciu zaangażował się w spowiedzi, głoszeniu kazań i posługę wśród chorych, pomimo decyzji generała zakonu, który nakazał mu powrócić do Wilna.

Po powrocie do Wilna w maju 1686 roku, o. Bartłomiej został mianowany kapelanem obozowym (misionarius castrensis). W tej roli z pełnym zaangażowaniem spowiadał, głosił kazania i zajmował się chorymi, zyskując zaufanie nawet wśród protestanckich oficerów, którzy przyprowadzali swoich żołnierzy do spowiedzi. Dbał także o chorych, często pełniąc rolę kucharza i pielęgniarza, a skuteczność jego działań przypisywał wstawiennictwu św. Franciszka Ksawerego.

Po dwóch latach pracy w charakterze kapelana wojskowego, zajął się nowym zadaniem: kierowaniem budową sanktuarium w Świętej Lipce, po śmierci dotychczasowego superiora misji, Marcina Wobbe, 16 czerwca 1688 roku. Bartłomiej przybył do Świętej Lipki w listopadzie 1688 roku, zastał tam jedynie zalążki budowy, jednak przez cztery lata intensywnych działań udało mu się wzniesienie sanktuarium, którego konsekracja miała miejsce 15 sierpnia 1693 roku, pod przewodnictwem biskupa warmińskiego Jana Stanisława Zbąskiego, w obecności licznego duchowieństwa i wiernych.

Po dokonaniu konsekracji, Bartłomiej Möller zajął się urządzaniem wnętrz kościoła, co umożliwiło pielgrzymom przybywanie do wykończonej świątyni. W 1696 roku ułożono kamienną posadzkę, co umożliwiło dalsze urządzenie wnętrza. Ostatecznie, Bartłomiej pozostawił po sobie niemal całkowicie ukończony kościół, a także dom zakonny wraz z krużgankiem. Zmarł 28 lipca 1702 roku w Świętej Lipce.

---

Oceń: Bartłomiej Möller

---