Iwo Roweder


Iwo Roweder to postać, która w znaczący sposób wpisała się w historię regionu oraz życia religijnego XVIII wieku. Urodził się przed 17 lutego 1699 roku, a data ta przypada na okres jego chrztu, który miał miejsce w Braniewie. Jego życie zakończyło się 29 maja 1765 roku w Łęgowie.

Roweder był cysterskim zakonnikiem, który pełnił ważną rolę w opactwie w Oliwie, gdzie od 1738 do 1754 roku sprawował urząd przeora. W tym czasie zyskał uznanie nie tylko jako duchowny, ale również jako budowniczy kościołów, mający na koncie realizacje w miejscowościach takich jak Łęgowo i Różyny.

Jako teolog i kronikarz, Iwo Roweder był również organizatorem życia religijnego oraz naukowego w swoim środowisku, co ostatecznie przyczyniło się do jego trwałego zapisu w historii. Jego działalność miała na celu nie tylko rozwój duchowy, ale także kulturalny lokalnej społeczności.

Życiorys

Iwo Roweder przyszedł na świat w 1699 roku w Braniewie, w rodzinie szewca Mateusza Rowedera oraz jego małżonki Elżbiety. Był drugim z ośmiorga dzieci, które przyszły na świat w tym domu. Jego chrzest odbył się 17 lutego 1699 roku w kościele pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej, gdzie nadano mu imię Mateusz, nawiązując do ojca. Już jako dziecko Iwo posługiwał się dwoma językami – niemieckim i polskim, a także opanował łacinę, uczęszczając do lokalnej szkoły elementarnej, a następnie do gimnazjum jezuickiego, które zostało założone w XVI wieku przez kardynała Stanisława Hozjusza.

Oprócz pilnej nauki, Iwo był również aktywnym członkiem szkolnego teatru, często występując podczas przedstawień religijnych. Z pasją zgłębiał literaturę, zwłaszcza w szkolnej bibliotece, gdzie szczególnie przyciągały go książki o tematyce religijnej oraz żywoty świętych. Kiedyś wraz z matką odwiedził klasztor cystersów w Oliwie. Tam dowiedział się, że poprzedni opat przywiódł relikwie świętej Oliwii, co wzbudziło w nim przekonanie o słuszności wyboru drogi życiowej. To doświadczenie przyczyniło się do decyzji o wstąpieniu do zakonu cystersów w 1717 roku.

W swoim testamencie, sporządzonym 17 kwietnia 1718 roku, Iwo ustanowił klasztor spadkobiercą swoich dóbr, zrzekając się też imienia Mateusz i przyjmując imię zakonne Iwo, wybierając za swojego patrona biskupa Iwo Odrowąża, założyciela cysterskiego klasztoru w Mogile.

Nowicjat Iwo odbył w klasztorze w Oliwie, a następnie został wysłany do klasztoru w Mogile. Tam, w Kolegium Prowincjonalnym cystersów w Mogile, odbywał naukę przez kilka lat, a w 1726 roku otrzymał święcenia kapłańskie, pełniąc także funkcję przedprzeora. Po pewnym czasie Iwo powrócił do Prus Królewskich, gdzie objął swoją pierwszą parafię w Matarni jako wikariusz, a później proboszcz. Ten okres w życiu Iwa zbiegł się z rywalizacją o tron polski między Stanisławem Leszczyńskim a Augustem III Sasanem. Roweder związał się ze stronnictwem wspierającym Leszczyńskiego, co zaowocowało przyjaźnią z rodziną księcia Michała Fryderyka Czartoryskiego, który był podkanclerzym litewskim i członkiem jednej z pierwszych lóż wolnomularskich w Polsce.

Iwo trwał na stanowisku proboszcza w Matarni do 1738 roku, po czym pełnił funkcję przeora oliwskiego do 1754 roku. W tym czasie miał także inne obowiązki, takie jak bursariusz, sekretarz prowincji oraz prokurator. Choć z obowiązków przeora zrezygnował w 1754 roku, od 1751 roku zarządzał również parafiami w Łęgowie i Rożynach, gdzie zainicjował budowę nowych świątyń. W Łęgowie wyposażył kościół w nowe paramenty liturgiczne oraz zbudował plebanię i przytułek dla potrzebujących. Zorganizował także osiedle dla ubogich oraz ding, które były wspierane przez mieszkańców Łęgowa i Skowarcza.

Iwo Roweder zmarł 29 maja 1765 roku. Jego ciało spoczęło w krypcie w przedsionku kościoła w Łęgowie, w miejscu, które sam wybrał, aby symbolizować pokorę. Krypytę przykryto płytą z inskrypcją, która brzmi:

Tu niech będą deptane kości grzesznika, Ojca Iwo Rowedera, Przeora Oliwy Zakonu Cystersów, Prepozyta w Łęgowie i Różynach, Doktora Teologii, Notariusza Apostolskiego, złożone w roku 1765, dnia 29 miesiąca maja w wieku 65 lat. Tu spoczywa i milczy niegdyś pobożny orator.

W roku 2012 metropolita gdański rozpoczął proces informacyjny w związku z możliwością uznania Iwa Rowedera za świętego.

Przypisy

  1. Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., Iwo wierzył w moc modlitwy [online], gdansk.gosc.pl, 23.08.2018 r. [dostęp 31.01.2021 r.]
  2. Maria, Pracowity zakonnik [online], Gdańsk Strefa Prestiżu, 28.05.2017 r. [dostęp 02.02.2021 r.]
  3. Redakcja, Plebiscyt Proboszcz Roku. Rozmowa z ks. Grzegorzem Rafińskim [online], Pruszcz Gdański Nasze Miasto, 10.01.2014 r. [dostęp 04.02.2021 r.]
  4. Ks. Zygmunt Iwicki Święta Oliwa z Anagni Wprowadzenie jej kultu w Oliwie, Wydawnictwo Bernardinum 2013 r.
  5. MarekM. Adamkowicz MarekM., Wychowawca króla Stasia [online], Dziennik Bałtycki, 31.05.2009 r. [dostęp 01.02.2021 r.]
  6. Zdzisław Kropidłowski Iwo Rohweder jako budowniczy kościoła i duszpasterz parafii w Łęgowie.
  7. a b Zygmunt Iwicki Bedeker Oliwski część I, s. 181–183

Oceń: Iwo Roweder

Średnia ocena:4.78 Liczba ocen:17