Michał Schambogen

---

Życiorys

Michał Schambogen, urodzony w 1589 roku w Braniewie, był synem znanego złotnika Johannesa Schambogen oraz Elizabeth z domu Holzt. Już od wczesnych lat, zaczynając od 13 marca 1604 roku, pobierał nauki u jezuitów w Seminarium Papieskim w Braniewie, a następnie kontynuował edukację w Pradze oraz w Kolegium Niemieckim w Rzymie, gdzie od 1611 do 1615 roku uzyskał stopień doktora teologii.

Po powrocie do Polski, został sekretarzem króla Zygmunta III Wazy. W 1616 roku kapituła warmińska rekomendowała jego kandydaturę na archiprezbitera w Olsztynie, a po zatwierdzeniu przez biskupa Rudnickiego, został uroczyście zainstalowany na tym stanowisku 4 października 1616 roku. Warto zauważyć, że był to pierwszy przypadek w historii tego miasta, gdzie taka nominacja miała miejsce.

Dnia 11 lutego 1618 roku, król Zygmunt III powierzył mu również stanowisko proboszcza parafii św. Mikołaja w Elblągu. Ksiądz Schambogen przybył do Elbląga 15 maja 1618 roku oraz złożył pisemne zobowiązanie, znane jako reversalia, wobec rady i drugiego ordynku, aby przestrzegać ustaleń dotyczących wolności religijnej oraz praw ludności protestanckiej. Te porozumienia miały miejsce w 1616 roku, kiedy to katolicy odzyskali kościół św. Mikołaja 30 grudnia 1616 roku, na mocy uniwersału króla o poszanowaniu wolności religijnej w mieście. Po uzyskaniu akceptacji od rady miasta, ksiądz Schambogen został 22 czerwca 1618 uroczyście wprowadzony na urząd proboszcza.

W 1626 roku, kiedy to rozpoczęła się kolejna wojna szwedzka pod dowództwem Gustawa II Adolfa, Elbląg został zdobyty przez protestantów 13 lipca. Ksiądz Schambogen został zmuszony do opuszczenia miasta już 24 lipca, a król Gustaw odebrał katolikom kościół św. Mikołaja, przekształcając go w kościół garnizonowy dla wojsk szwedzkich.

Po tej dramatycznej zmianie, ksiądz Schambogen udał się do Lidzbarka Warmińskiego, gdzie wcześniej, w 1625 roku, uzyskał również godność archiprezbitera. Wkrótce, w 1627 roku, został kanonikiem w Dobrym Mieście. W 1628 roku król zaproponował mu objęcie kanonii warmińskiej, zwolnionej po śmierci kanonika Hindinberga, aczkolwiek formalnie objął tę posadę dopiero w 1634 roku.

W 1631 roku był kandydatem na stanowisko proboszcza w Królewcu, ponieważ władze tego miasta poszukiwały stabilnej osoby. Rada miasta Elbląga wystawiła księdzu Schambogenowi pozytywną opinię, ale kandydatura nie doszła do skutku. Ostatecznie ksiądz Schambogen osiedlił się na stałe w Fromborku. W 1637 roku uzyskał prowizję papieską na godność prałata-kantora kapituły warmińskiej. Natomiast w 1643 roku z ramienia kapituły został administratorem komornictwa pieniężnieńskiego, a w 1644 roku uczestniczył w wyborze kolejnego biskupa warmińskiego, Wacława Leszczyńskiego.

Niestety, wkrótce po tych wydarzeniach ksiądz Schambogen zaczął podupadać na zdrowiu, a jego życie zakończyło się 17 grudnia 1648 roku. Został pochowany w katedrze we Fromborku, gdzie płyta nagrobna znajduje się przy drugim filarze nawy południowej.

Warto dodać, że jego wujem był również ksiądz kanonik fromborski, doktor teologii i spowiednik króla Zygmunta III, Jakub Holzt. Po jego śmierci w 1619 roku, Michał Schambogen ufundował płytę nagrobną, która również znajduje się w nawie południowej bazyliki.

Poświęcone Bogu w Trójcy Jedynemu. Michałowi Schambogenowi, kantorowi i kanonikowi warmińskiemu, znakomitemu w naukach teologicznych i humanistycznych, którego ze względu na wyjątkową wymowność połączoną z powagą Rzym cenił jako pruskiego kaznodzieję, a przychylność najjaśniejszych biskupów Warmii wspierała go i pomagała mu po powrocie, stąd jako proboszcz odebranego heretykom kościoła elbląskiego, gdzie gorliwością wiarę katolicką, a zasługi pracowitością aż nadto powiększył, zasłużył, by z łaski Zygmunta III zasiąść w tej katedrze, ale gdy godność w trudach [zachowywał], a życie wiódł bez zarzutu, przedwcześnie zakończył żywot i posługę. Żył 59 lat, zmarł 17 grudnia 1648 roku. [Tę płytę] wystawili wykonawcy [jego] testamentu.

---

Oceń: Michał Schambogen

---