Franciszek Antoni Woelke, który przyszedł na świat 13 lipca 1788 roku w Braniewie, odgrywał kluczową rolę w dziedzinie językoznawstwa. Był to niezwykle utalentowany filolog klasyczny, który swoją karierę związał z Uniwersytetem Warszawskim w epoce Królestwa Polskiego. Jego prace pozostawiły znaczący ślad w polskiej kulturze językowej.
Woelke zmarł 13 stycznia 1862 roku w Kielcach, co kończyło jego inspirującą drogę życiową. W dalszym ciągu jest pamiętany jako twórca m.in. Słownika łacińsko-grecko-polskiego, który wpłynął na rozwój nauk humanistycznych w Polsce.
Życiorys
Franciszek Woelke przyszedł na świat w Braniewie, mieście usytuowanym w Prusach Wschodnich, w rodzinie pochodzącej z tradycji kupieckiej. Jego rodzicami byli Antoni oraz Katarzyna, z domu Frietz. Dzięki troskliwej opiece stryja, ks. Michała Woelkego, kanonika warmińskiego, Franz ukończył w 1806 roku Liceum Hosianum, które było miejscem jego edukacji w rodzinnym mieście.
Po ukończeniu Liceum, Woelke przeniósł się do Warszawy, gdzie kształcił się w szkole pijarów. Już od 1808 roku rozpoczął karierę akademicką, przyjmując posadę nauczyciela języków klasycznych, francuskiego oraz niemieckiego w konwikcie pijarów. Jego zdolności oraz zaangażowanie szybko zostały dostrzegnięte, co zaowocowało wyznaczeniem go w 1814 roku na stanowisko pierwszego profesora w Szkole Departamentowej w Sejnach.
W 1816 roku, dzięki wsparciu rządowemu, Franciszek udał się na zagraniczne studia, podczas których kładł nacisk na filologię klasyczną, uczęszczając do prestiżowych uczelni w Berlinie i Getyndze. Po powrocie z Niemiec, objął posadę profesora literatury starożytnej w wojewódzkiej szkole w Lublinie. Z czasem zaczął się starać o transfer do Warszawy, gdzie warunki do prowadzenia badań naukowych były znacznie lepsze.
W 1823 roku jego wysiłki zostały nagrodzone, gdyż został mianowany profesorem nadzwyczajnym filologii klasycznej na Uniwersytecie Warszawskim. Rok później, w 1824 roku, rada uniwersytetu, kierując się wyłącznie jego osiągnięciami, nadała mu tytuł doktora filozofii, omijając formalne egzaminy.
Po zamknięciu uczelni, Woelke kontynuował nauczanie języków oraz literatury greckiej i rzymskiej na Warszawskich Kursach Dodatkowych Pedagogicznych. Od 1837 roku był związany z Instytutem Agronomicznym na Marymoncie, gdzie kształcił z zakresu języka niemieckiego. Ogromne zasługi pedagogiczne i naukowe, które zyskał, przyniosły mu w 1839 roku dziedziczne szlachectwo polskie. Od tej pory, przywilej ten pozwolił mu na podpisywanie się jako Franciszek Antoni de Woelke, co było dla niego niezwykle ważne, bowiem zawsze akcentował swoje warmińskie korzenie.
W 1831 roku, w Warszawie, Woelke ogłosił swoje najważniejsze dzieło — Słownik łacińsko-grecko-polski, które zyskało uznanie i uznawane jest za obszerne, ważne osiągnięcie w jego twórczości. Dodatkowo, był autorem gramatyki greckiej przeznaczonej dla szkół oraz wielu rozpraw naukowych, w tym pracy zatytułowanej Quod litterarum antiquarum…
Przypisy
- Słownik łacińsko-grecko-polski [online], polona.pl [dostęp 09.09.2019 r.]
- Franciszek Woelke - Encyklopedia Warmii i Mazur, „Encyklopedia Warmii i Mazur” [dostęp 10.11.2018 r.]
- Filolog klasyczny w anegdocie, Jerzy Starnawski, Meander 1-2/06. [dostęp 10.11.2018 r.]
- Tadeusz Oracki Mazurzy i Warmiacy jako profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1818-1831 : (z zagadnień wkładu Mazurów i Warmiaków do nauki i kultury polskiej w XIX wieku), Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 4, 1961
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jan Preuck | Radosław Potrac | Andrzej Rosenwald | Siegfried Warwel | Katarzyna Prusik | Horst Wiechert | Bernhard Schmeier | Adalbert Kraffert | Ferdinand Rochel | Ernst Tiessen | Helmut Klapper | Joachim Peter Schoenes | Theodor Wiedemann (1833–1897) | Franz Kröger | Wolfgang Kaupen | Elimar Klebs | Robert Buchholz | Hermann Kabath | Michael Radau | Dariusz LisOceń: Franciszek Antoni Woelke