Lipówka (dopływ Pasłęki)

---

Historia i przebieg strugi Lipówka

Struga Lipówka, znana ze swojego malowniczego biegu, zaczyna swój bieg w lesie położonym na północ od miejscowości Lipowina. Z biegiem czasu, woda Lipówki przepływa nie tylko w pobliżu, ale również przez takie miejscowości jak Zakrzewiec, Świętochowo, Rogity oraz Braniewo. Jej ujście do rzeki Pasłęki znajduje się w Braniewie, w pobliżuul. Kościuszki, tuż naprzeciwko stadionuMiejskiego Ośrodka Sportu „Zatoka”.

W historycznych przekazach z 1341 roku biskup Herman z Pragi, lokując Nowe Miasto Braniewo na prawym brzegu Pasłęki, uwzględnił sąsiedztwo strugi Lipówki. Nowe Miasto, określane wówczas jako Neustadt Braunsberg, nie było otoczone murami obronnymi, tak jak jego starsza część. Obronę miasta zapewniała rzeka Pasłęka i drewniana palisada z dwiema wieżami obronnymi od wschodu i północy. Wykopana fosa, wypełniona wodą ze strugi, na planie Nowego Miasta z 1626 roku, stworzonym przez kartografa Heinricha Thome, podkreślała znaczenie Lipówki dla obronności tego miejsca. Znaczny fragment sztucznie wykonanej trasy, która prowadziła wodę do Pasłęki, nadal istnieje w formie właściwego ujścia.

Wody Lipówki miały wielokrotne zastosowanie; miasto korzystało z nich nie tylko w aspektach obronnych, ale także, co wówczas nie mniej ważne, w celach spożywczych oraz gospodarczych. Z tego strumienia wybudowano cztery rury wodociągowe, które zaopatrywały publiczne studnie Nowego Miasta. Chociaż ten system dostaw wody z czasem zaczął okazywać się niewydolny, jego modernizacja została zrealizowana w końcu XIX wieku. W lutym 1897 roku, w czasach urzędowania burmistrza Heinricha Sydatha, otwarto miejski zakład wodociągowy z wieżą ciśnień przy ul. Szkolnej. Aż do lat 20. XX wieku wodociąg był zasilany wodami Lipówki, nim zaczęto korzystać z głębinowych odwiertów.

Od czasów średniowiecza w wiosce Rogity, przy strudze Lipówka, funkcjonował młyn, którego budynek, mimo że pozbawiony urządzeń hydrotechnicznych, stoi do dziś jako dom mieszkalny. Jednak jego historia pozostawia widoczny zarys kanału młyńskiego w terenie. Przed chwilą historycznego znaczenia, 3 listopada 2022 roku, w Rogitach, w rejonie średniowiecznego młyna oraz jazu na Lipówce, stworzono odnowiony park. Nowa przestrzeń publiczna wyposażona została w utwardzone alejki, wiatę z grillem, ławki oraz stojaki na rowery, co idealnie odzwierciedla starania w kierunku rewitalizacji obszarów publicznych.

---

Oceń: Lipówka (dopływ Pasłęki)

---