Waldemar Kontewicz

---

Życiorys

Waldemar Kontewicz przyszedł na świat 26 listopada 1951 roku w Braniewie. W okresie dzieciństwa i młodości mieszkał w Przemyślu oraz Nowym Sączu, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej i średniej. Niezwykle ważne dla niego były także wizyty w rodzinnym Braniewie, miejscu zamieszkania jego dziadków, które chętnie odwiedzał. Ukończył studia na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie na wydziale fizyki.

Po zakończeniu edukacji podjął pracę jako nauczyciel matematyki, najpierw w Bieszczadach, a następnie na Mazowszu. W 1987 roku podjął decyzję o emigracji do Kanady. Początki jego życia w nowym kraju były skromne, bowiem zatrudniony został w pracach fizycznych. Szybko jednak zdobył nową posadę jako Research Assistant na Uniwersytecie Toronto.

Od 1990 do 2015 roku, czyli do momentu przejścia na zasłużoną emeryturę, uczył matematyki w szkole średniej – Philip Pocok Catholic School w Mississauga. Od roku 2015 całkowicie poświęcił się twórczości literackiej. Włada poezją, prozą oraz zajmuje się tłumaczeniami anglojęzycznych poetów, w tym takich autorów jak Moniza Alvi, Rafi Aaron, Elizabeth Bishop, Irving Layton, Al Purdy oraz John Weier.

Jego wiersze, opowiadania oraz przekłady ukazywały się w licznych czasopismach literackich i społeczno-kulturalnych, takich jak „Borussia”, nowojorski „Nowy Dziennik”, paryska „Kultura”, „Migotania”, „Nowa Okolica Poetów”, „Śląsk”, „Twórczość”, „Więzi”, a także w torontońskim „Merkuriuszu Polskim”. Dodatkowo swoje teksty publikował w „Gazecie Olsztyńskiej”, internetowych „Zwojach”, a także w wielu czasopismach, jak Fraza, TOPOS, Kwartalnik Artystyczny, Polityka i Pamiętnik Literacki – Londyn GB.

Twórczość literacka

W swojej literackiej twórczości, zarówno w prozie, jak i w poezji, Waldemar Kontewicz nieustannie nawiązuje do krainy swojego dzieciństwa, którą spędził na Warmii oraz Mazurach. Jego narracje są głęboko sensualne i zmysłowe, wyraźnie wyczulone na detale, które rejestrują różnorodność kultur, mentalności, obyczajów oraz wzorów zachowań. Taki styl pisarstwa tworzy obrazy, które balansują na granicy baśni i mitu, co paradoksalnie nie umniejsza ich realności. Przeciwnie, te małe, spójne pod względem językowym i niesamowicie bogate narracje ukazują żywe i pełne dramatyzmu życie, które tworzy swoistą epopeję przesiedleńców z dawnych Kresów, przeplatającą się z humorem.

Kazimierz Brakoniecki w swoich ocenach twórczości Kontewicza podkreśla, że jest to „(…) jedna ‘baśniowa’ autobiografia, która wyróżnia się bogactwem językowym, alchemią ludzkich losów, magią miejsc i czułą pamięcią”. Janusz Szuber również trafnie zauważa, że istnienie wśród innych, których doświadczenia są na podobnej zasadzie współodczuwane, przyczynia się do intensywności i wyrazistości tych narracji. Jego zdaniem, różne przedmioty oraz otoczenie, obserwowane z zewnątrz, mogą wydawać się często bardziej wyraziste, co sprawia, że autor uzurpuje sobie prawo do przedstawiania siebie i otaczającego świata jako równoprawnych uczestników opowieści.

Kontewicz zręcznie operuje tą ideą, tworząc teksty, które są zarówno refleksyjne, jak i emocjonalne. Szuber stwierdza: „Czytając go, wierzę mu nie tylko dlatego, że obaj przeszliśmy podobnymi ścieżkami Beskidu Niskiego, ale przede wszystkim dlatego, że potrafi dobrze pisać”. Podobnie Kamila Jansen zwraca uwagę na niezwykłość prozy autora, nazywając ją właściwie prozą poetycką. Podkreśla, że język pełen pięknych metafor, które tworzą opisy miejsc, ludzi, zwyczajów oraz smaków, wzbogaca pamięć autorów poprzez ich przefiltrowanie przez lata. Ten filtr nadaje opisom specyficzną czułość, poświata odrealnienia.

W kontekście zbioru poezji „Wilkierze: braniewskie i inne historie”, wcześniej przywołany krytyk zauważył, że dla Kontewicza jako wnikliwego obserwatora historii, granica między tym, co minione, a tym, co aktualne, właściwie nie istnieje. Jego umiejętność czytania współczesności przekłada się na poetyckie frazy, które wyrażają jego osobistą prawdę oraz prawdę o otaczającym świecie. Fakty z przeszłości, normy oraz dawne obyczaje pod jego piórem przekształcają się w poezję, która zachwyca i angażuje czytelnika.

Publikacje książkowe

W bogatej twórczości Waldemara Kontewicza znajdują się liczne publikacje, które pokazują jego talent zarówno w tworzeniu opowiadań, jak i wierszy. Oto kilka jego istotnych dzieł:

• Braniewnik [opowiadania], Nowa Ruda 2011, ISBN 978-83-60224-69-4,
• Wilkierze braniewskie i inne historie wierszem, Toronto-Rzeszów 2013, ISBN 978-83-60678-46-6,
• Appendix [wiersze], Toronto 2014, ISBN 978-1-927490-05-1,
• Golicja. Braniewnik [opowiadania], Toronto 2017, ISBN 978-83-65175-31-1,
• Wilk którego karmisz [wiersze], Toronto-Rzeszów 2020, ISBN 978-83-60678-98-5,
• Tunel pod Ptaszkowską, Toronto 2022, ISBN 978-83-66652-15-6.

Przekłady

Oto wyjątkowy zbiór przekładów, które zostały przygotowane z myślą o różnorodności i bogactwie literackim. Wśród nich znajdziemy dzieła różnych autorów oraz tematyki.

W skład kolekcji wchodzą między innymi:

• John Weier, „List do króla Francji”,
• Jak dbać o skrzypce w Winnipeg (jeśli rzeczywiście musisz się tam przeprowadzić),
• Lutnik: zagadki,
• Więcej sekretów,
• Liturgia miłości: 14 lutego 1984 roku,
• Lutnik: 12 września,
• Mowa narzędzi,
• Historia Tarisio: prowizorka,
• Rachunek: dotyczy kupna skrzypiec,
• Ciążenie mało-powszechne [w:] Wilkierze Braniewskie i inne historie wierszem, Toronto-Rzeszów 2013.

Oprócz tego, warto wspomnieć o dziele Margaret Atwood: Maria, publikacja w „Borussia” 2017, nr 60.

Nagrody i wyróżnienia

Tom opowiadań Braniewnik uzyskał nominację do „Wawrzynu”, prestiżowej nagrody literackiej przyznawanej w regionie Warmii i Mazur. Dodatkowo, zdobył on laur czytelników, co stanowi znaczące wyróżnienie w dziedzinie literatury.

---

Oceń: Waldemar Kontewicz

---