Carl Konegen, urodzony 5 listopada 1842 roku w Braniewie, był wybitnym austriackim przedsiębiorcą oraz pasjonatem literatury. Jego kariera związana była przede wszystkim z wydawaniem książek, co zaowocowało powstaniem znaczącej instytucji w świecie wydawniczym.
Przez wiele lat życia, Konegen był twórcą i właścicielem wiedeńskiego wydawnictwa „Verlag von Carl Konegen”, które miało istotny wpływ na rozwój kultury i literatury w Austrii. Jego działalność zakończyła się 23 stycznia 1903 roku, kiedy to odszedł w Wiedniu.
Życiorys
Carl Konegen przyszedł na świat w Braniewie, w regionie Prus Wschodnich. Wczesną edukację zdobył w lokalnym katolickim gimnazjum, gdzie rozwinął swoje zainteresowania. W wieku 16 lat związał się z wydawnictwem Ed. Peter, gdzie rozpoczął pracę jako praktykant. Po czterech latach pracy podjął decyzję o podróżach po Europie, wyruszając od Królewca, poprzez Linz w Górnej Austrii, aż do Norymbergii, by na nowo osiedlić się w Linzu oraz podejmować tam różnorodne wyzwania zawodowe.
W 1870 roku przeprowadził się do Wiednia i związał się z wydawnictwem „Wimmer, Schmidt & Leo”, które wkrótce przemianowano na „Franz Leo & Comp.”. Dwa lata później stał się właścicielem tego przedsiębiorstwa. Do tamtej pory wydawnictwo koncentrowało się głównie na publikacjach naukowych, skupiając się na teologii katolickiej, książkach religijnych oraz pracach medycznych i prawniczych, a literatura piękna była pomijana.
W 1871 roku, po zawarciu małżeństwa z Caroline Gebert Edle von Hornau, Carl uzyskał obywatelstwo austriackie. Rok później, jego firma się rozwija, przejmując oddział wiedeńskiej księgarni Adolfa Hartlebena, a w 1877 roku przeniosła się do nowo zaprojektowanego budynku Heinrichhof, który stał naprzeciwko Opery Wiedeńskiej, dzieła duńskiego architekta Theophila Hansena.
Dzięki przewodnictwu Konegena, oferta wydawnictwa zaczęła się poszerzać o literaturę austriacką, a jego estetyczne preferencje odgrywały kluczową rolę w doborze publikowanych tytułów. Publikował wyłącznie te dzieła, które uznawał za wartościowe, niekoniecznie kierując się ich potencjalnym sukcesem na rynku.
W międzyczasie Carl Konegen zaangażował się w działalność społeczną, będąc aktywnym w wiedeńskich związkach zawodowych Wiener Korporations-Ausschuß. Jako członek zarządu promował interesy księgarzy z Austrii oraz Węgier. Był również obecny w komisji wyborczej Börsenverein des Deutschen Buchhandels, niemieckiego związku handlu książkami, z siedzibą w Lipsku.
2 stycznia 1903 roku, z powodu ciężkiej choroby, Carl zdecydował się sprzedać swoje wydawnictwo „Verlag von Carl Konegen” za sumę 400 000 koron swojemu wieloletniemu wspólnikowi Victorowi Josefowi Löckerowi oraz siostrzeńcowi Ernstowi Stülpnagelowi. Zaledwie kilka dni później, 23 stycznia 1903 roku, odszedł z tego świata. Wydawnictwo przetrwało, kontynuując działalność pod nową nazwą „Franz Leo & Comp.” od 1905 roku, jednakże napotkało trudności finansowe podczas wielkiego kryzysu lat trzydziestych, kończąc swój byt 12 lutego 1941 roku.
Ernst Stülpnagel, który był blisko związany z rodziną Konegenów, utworzył także firmę „Konegens Jugendschriftenverlag”, która w latach 1919–1926 zajmowała się wydawaniem książek dla młodzieży, bajek oraz literatury dziecięcej, a także pozyskiwaniem praw autorskich do tych publikacji.
Koniec XIX wieku był okresem dużej rywalizacji na austriackim rynku wydawniczym, gdzie działało niemal sto firm. W 1899 roku, na 95 wydawnictw, „Verlag von Carl Konegen” zajmował 19 miejsce, wydając 21 publikacji w ciągu roku. Warto zauważyć, że charakter jego publikacji znacząco różnił się od konkurencji, skupionej głównie na bezpiecznych finansowo książkach, natomiast Konegen postawił na beletrystykę i literaturę piękną, a tym samym przewyższył największe austriackie rynki wydawnicze.
Córka Carla, Dorothea (1881–1964), podążyła śladami ojca i stała się pisarką, publikując wiersze, opowiadania i nowele, a także tłumacząc dzieła francuskich autorów, takich jak Alphonse Daudet.
Przypisy
- Der abenteuerliche Anarchist Karl F. Kocmata Kommentiertes Personenverzeichnis | Anarchistische Bibliothek | Archiv | Institut für Anarchismusforschung | Wien [online] [dostęp 30.08.2024 r.]
- SusanneS. Blumesberger, Handbuch der österreichischen Kinder- und Jugendbuchautorinnen, Wien: Böhlau Verlag, 31.12.2015 r., s. 1119, DOI: 10.7767/boehlau.9783205793007.990, ISBN 978-3-205-79300-7 [dostęp 31.08.2024 r.]
- Der Verlag von Carl Konegen in Wien unter Berücksichtigung der Verlagslandschaft im ausgehenden 19. Jahrhundert Diplomarbeit zur Erlangung des Magistergrades der Philosophie eingereicht an der Geisteswissenschaftlichen Fakultät der Universität Wien von Daniela Wessely Wien, im 05.1997 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Przedsiębiorczość i ekonomia":
Arthur Schwarz | Karl Carvacchi | Reinhard Jagdt | Ignatz Grunau | Jörg Schlegel | Johann OestreichOceń: Carl Konegen