Budynek Urzędu Miasta w Braniewie

---

Historia i architektura

Budynek Urzędu Miasta w Braniewie to fascynujący przykład neogotyckiej architektury, która zachowała swój pierwotny wygląd przez wiele lat. W okresie od 1908 do 1945 roku obiekt pełnił funkcję Starostwa Powiatowego (Kreishaus), a po zakończeniu II wojny światowej stał się siedzibą Urzędu Miasta Braniewa.

W sali posiedzeń urzędu wyróżniało się sześć okien, po trzy od północy i południa, które były ozdobione dwunastoma skrzydłami okiennymi z efektownymi witrażami, przedstawiającymi miasta przynależące do powiatu braniewskiego. Jednakże po zakończeniu działań wojennych zachowały się jedynie okna z widokami na Frombork (centralne), Ornetę oraz Pieniężno.

Niestety, 13 listopada 1984 roku miała miejsce katastrofalna chwila, gdy budynek został dotknięty w skutkach pożaru, który wybuchł w godzinach porannych, podczas gdy urząd prowadził swoje regularne prace. Pożar strawił dach oraz poddasze, a dolne piętra zostały zalane w wyniku intensywnej akcji ratunkowej. Pracownicy, wspierani przez strażaków, w największym pośpiechu wynosili najważniejsze dokumenty, aby uratować je przed zniszczeniem.

W wyniku zniszczeń, urząd został tymczasowo przeniesiony do budynku Sądu Rejonowego na ul. Sądowej, gdzie zajmował parter budynku. W międzyczasie archiwum z cennymi dokumentami zostało przeniesione do Malborka, co oznaczało, że już nigdy nie powróciło na swoje miejsce.

Zdarzenie to zainspirowało reżysera Kazimierza Kutza do stworzenia filmu fabularnego pod tytułem „Wkrótce nadejdą bracia” z 1985 roku. Mimo, iż w filmie nie pojawia się bezpośrednio budynek urzędu, to jednak akcja rozgrywa się w jego bezpośrednim sąsiedztwie, w budynku dworca kolejowego.

Po pożarze wiele z elementów ze spalonych pomieszczeń, w tym okna z witrażami, uległo poważnym uszkodzeniom. Zostały one zdemontowane w obawie przed dalszymi stratami. W 2002 roku dostarczono je jako depozyt do muzeum we Fromborku, a w 2007 roku burmistrz Braniewa Henryk Mroziński przekazał je jako dar do zbiorów muzealnych. Później, konserwację oraz rekonstrukcję witraży zrealizowano we wrocławskiej pracowni Sławomira Oleszczuka.

Na mocy decyzji z dnia 21 listopada 1994 roku, obiekt został wpisany do rejestru zabytków pod pozycją 401/94, co podkreśla jego wartość kulturową oraz historyczną. Warto również wspomnieć, że 22 czerwca 1998 roku przedwojenna mieszkaniec Braniewa, Heide Neumann, przekazała samorządowi ufundowany przez siebie witraż, który ozdobił okno na półpiętrze budynku. Później jej brat, Karl Diegner, również wsparł budynek, fundując drugi witraż do sąsiedniego okna. Tabliczka informacyjna zamieszczona obok budowli przybliża historię tych witraży, za co dużą zasługą jest Roman Grudziński, który pełnił rolę koordynatora przedsięwzięcia.

W 2012 roku, od 26 października do 18 grudnia, przeprowadzono renowację dwóch XIX-wiecznych rozet umiejscowionych nad witrażami. Renowacja była możliwa dzięki wsparciu Stowarzyszenia Byłych Mieszkańców Braniewa. Ostatni istotny moment miał miejsce 10 lipca 2024 roku, kiedy burmistrz Braniewa Tomasz Sielicki podpisał umowę na wymianę dachu Urzędu Miasta oraz konserwację elewacji, a całkowita wartość inwestycji przewyższa 1,3 miliona złotych, z czego 775 tysięcy złotych uzyskano z rządowego programu ochrony zabytków.

Lokalizacja

Budynek Urzędu Miasta zlokalizowany jest w strategicznym punkcie miasta, przy skrzyżowaniu ulic Kościuszki oraz Dworcowej. Jego bliskie sąsiedztwo z miejskim dworcem kolejowym sprawia, że jest łatwo dostępny dla mieszkańców oraz odwiedzających. Adres Urzędu Miasta toul. Kościuszki 111. Warto jednak pamiętać, że wjazd na parking możliwy jest wyłącznie od strony ulicy Dworcowej, co należy uwzględnić planując wizytę w urzędzie.

---

Oceń: Budynek Urzędu Miasta w Braniewie

---